วตฺถุโน ยสฺส กสฺสจิ สวิญฺญาณกอวิญฺญาณกปทตฺถสฺส วุตฺติ ปวตฺติ อญฺญปฺปกาเรน กปฺปนียปฺปการโต อญฺเญน วิชฺชมานปฺปกาเรน ฐิตา ปวตฺตมานา, ตทญฺญถา ตโต วิชฺชมานปฺปการโต อญฺเญนาวิชฺชมานปฺปกาเรน ยตฺถ วุตฺติยํ ปริกปฺปียเต, สา ปริกปฺปนา นาม โหติฯ ปริกปฺปียเต อญฺญถา กรียเต วตฺถุฏฺฐิติ เอติสฺสมิติ วิคฺคโหฯ

[269]

อุปมาพฺภนฺตรตฺเตน, กิริยาทิวเสน จ;

กเมโน’ทาหริสฺสามิ, วิวิธา ปริกปฺปนาฯ

[269] เภทํ ตสฺสา ทสฺเสติ ‘‘อุปมา’’อิจฺจาทินาฯ อุปมา อพฺภนฺตเร ยสฺสา, ตสฺสา ภาโว, เตน จ, กิริยาทิวเสน จ วิวิธา นานปฺปการา ปริกปฺปนา อิทานิ กเมน อุทาหริสฺสามิฯ

[269] อิทานิ ตสฺส เภทํ ทสฺเสติ ‘‘อุปมาพฺภนฺตเร’’จฺจาทินาฯ อุปมาพฺภนฺตรตฺเตน อุปมาย อพฺภนฺตเร วิชฺชมานตฺตา จ กิริยาทิวเสน จ วิวิธา ปริกปฺปนา กเมน อุทาหริสฺสามิฯ อุปมา อพฺภนฺตเร อสฺสา ปริกปฺปนาเยติ จ, ตสฺสา ภาโวติ จ, อเนเก วิธา ปการา ยาสมิติ จ วิคฺคโหฯ

อุปมาพฺภนฺตรปริกปฺปนา

[270]

อิจฺฉาภงฺคาตุรา’สีนา,

ตา’ตินิจฺจล’มจฺฉรา;

วสํ เนนฺตีว ธีรํ ตํ,

ตทา โยคาภิโยคโตฯ

[270] อุทาหรติ ‘‘อิจฺฉา’’อิจฺจาทิฯ